برخلاف تصور رایج، دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ برقی چیز جدیدی نیست. حتی با وجود اینکه این دوچرخه هافقط در دو دهه اخیر محبوب و به طور گسترده در‎‎‎‎‎‎دسترس بوده‎‎‎‎‎‎‎‎‎اند، مفهوم دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ الکترونیکی بیش‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎از 120 سال است که شناخته‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شده‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‏است.

 اولین حق ثبت اختراع برای دوچرخه ‎‎‎‎‎‎‎‎الکترونیکی در 31 دسامبر 1895 به اوگدن بولتون جونیور اعطا شد .در قرن بیستم دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ برقی یا همان دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎ الکترونیکی بیشرفت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های بزرگی کرد.

 اگرچه تاریخچه دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎ برقی مفاهیمی ابتدایی بودند، اما نقطه شروعی را ایجاد کردند. مخترعان آینده آن‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها را اصلاح کرده و به راحتی در‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دسترس مصرف‎ کنندگان قرار‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دهند. داستان دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎های ‎‎‎‎‎الکترونیکی تقریباً برای یک‎‎‎‎‎قرن متوقف شد تا اینکه شرکت‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ بزرگ دوباره در دهه 1990 به دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های ‎‎‎‎‎برقی علاقه‎‎‎‎‎‎مند شدند.در سال 1989، یاماها یکی از اولین نمونه‌های اولیه دوچرخه‌های برقی را ساخت و بعداً سیستم کمک پدال را نیز در سال 1993 اختراع کرد.تولید جهانی دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎ الکترونیکی بین سال‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های 1993 تا 2004، 35 درصد رشدَ داشته‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎است.

دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ برقی در سال‌های اخیر به دلیل طرح‎‎‎‎‎‎‎‎‎شدن حمل و نقل درون‌شهری سبز، جایگاه خاصی یافته‌اند. دوچرخه ‎‎‎‎‎‎‎‎برقی یا به‎‎‎‎‎صورت مخفف، E-bike، دوچرخه‌ای است مجهز به یک موتور الکتریکی کوچک که دوچرخه‌سوار را در پدال ‎‎‎‎‎‎‎‎زدن یاری می‌کند. انواع مختلفی از دوچرخه‌های ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی در جهان وجود دارند؛ از مدل‌هایی که دارای یک موتور ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی کوچک هستند و پدال‎‎‎‎‎ زدن را ساده‌تر می‌کنند تا مدل‌هایی که به یک موتورسیکلت کوچک (موتورگازی) نزدیک‎‎‎‎‎تر هستند. به هرحال تا زمانی که فرد می‌تواند پدال بزند، دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ برقی محسوب می‌گردد و به‌عنوان موتورسیکلت برقی شناخته نمی‌شود. دوچرخه ‎‎‎‎‎‎‎برقی از باتری‌های قابل‎‎‎‎‎‎‎‎شارژ استفاده می‌کند و معمولاً می‌تواند با سرعتی بین ۲۵ تا ۳۲ کیلومتر در ساعت حرکت کرده و مسافت تقریبی40 کیلومتر را در هربار شارژ طی کند. زمان مورد نیاز برای هر بار شارژ باتری تقریباً 3 ساعت است. انواع دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی از نظرمحل قرار‎گیری موتور عبارتند از: دوچرخه ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی با موتور در عقب، دوچرخه ‎‎‎‎‎‎برقی با موتور در جلو و دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی با موتورمیانی؛ که در این میان دوچرخه ‎‎‎‎‎برقی با موتور‎میانی دارای مزایای بیشتر و تکنولوژی بالاتری است.

صنعت دوچرخه دارای سابقه طولانی در کشور است. با مطرح‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ شدن دوچرخه‌های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ برقی، سازنده‌های سنتی دوچرخه در کشور اقدام به مونتاژ دوچرخه‌های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ برقی نمودند. به علاوه برخی دیگر از وارد کنندگان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎خرد نیز دوچرخه‌های کم کیفیت چینی را به کشور وارد کردند. از این روست که دوچرخه‌های ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی موجود در کشور در بسیاری از موارد دارای کیفیت قابل قبول نبوده و خصوصاً در زمینه باتری به سرعت دچار مشکل می‌شوند. از سوی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دیگر، دوچرخه‌های‎‎‎‎‎‎‎ برقی فروخته شده توسط تولیدکنندگان کوچک عموماً از لحاظ خدمات پس از فروش و تأمین قطعات دچار مشکل بوده و در صورت وجود هر‎نوع اشکال بلا استفاده خواهند‎‎‎شد. در این میان، برخی از تولیدکنندگان قدیمی و برخی از شرکت‌های دانش‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎بنیان با سرمایه‌گذاری بر‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎روی تولید قطعات اصلی دوچرخه ‎‎‎‎‎‎برقی اقدام به تولید دوچرخه‌های با کیفیت‎‎‎‎‎‎بالا نموده‌اند.

انواع دوچرخه‎‎‎‎‎‎های برقی از لحاظ محل قرار‎گیری موتور

در حال حاضر مدل‎‎‎‎‎‎‎‎های بسیار متنوعی برای دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎ها ازجمله دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎های کوهستانی، دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های جاده‎ای، دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های شهری، دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎های تاشو و دوچرخه‎‎‎‎‎های هیبریدی در بازار وجود‎ داشته و تقریباً تمام نوع این موارد دارای یک نسخه برقی هستند. صرف‎‎‎‎‎‎‎‎‎نظر از نوع دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎الکتریکی که به دنبال آن هستید، محل قرارگیری موتور آن برروی دوچرخه یک نکته مهم است که در هنگام خرید آن باید مورد‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ توجه قرار بگیرد.

محل قرارگیری موتور تأثیر بسیاری در کنترل دوچرخه، سهولت حمل و نقل، قیمت و فاکتو‎رهای دیگر آن دارند. برای مثال دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎های برقی با موتورمیانی نسبت به سایر مدل‎‎‎‎‎‎‎ها اندکی گران‎‎‎‎‎تر هستند؛ اما حرکت با آنها روان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎تر است. در ادامه به صورت مفصل به هر یک از دسته‎‎‎‎‎‎بندی‎‎‎‎‎‎‎های دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی بر اساس محل قرارگیری موتور آنها خواهیم پرداخت و مزایا و معایب هر کدام را بررسی خواهیم کرد.

1.دوچرخه برقی با موتور جلو

موتور این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎الکتریکی در قسمت جلو و برروی چرخ آن‎ها قرار گرفته است. اغلب دوچرخه‎های تاشو و همچنین دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های برقی مقرون به صرفه در این دسته‎‎‎‎‎‎‎‎‎بندی قرار می گیرند.

مزایای دوچرخه برقی با موتور جلو

• موتور به صورت مستقیم به چرخ متصل‎‎‎‎‎‎‎شده و برای حرکت زنجیرهای محرک چرخ را درگیر خود نمی کند.
• امکان تنظیم چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دنده‎‎‎‎‎‎‎‎ها با توجه به نوع کاربرد مورد نظر و سبک دوچرخه سواری در این دوچرخه‎‎‎‎‎‎ها امکان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎پذیر است.

معایب دوچرخه برقی با موتور جلو

• در این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎الکتریکی برقراری تعادل گاهی چالش‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برانگیز خواهد بود. زیرا وزن چرخ جلو به دلیل قرار گرفتن موتور سنگین‎‎‎‎‎‎‎‎تر از چرخ عقب آن خواهد بود.
• امکان جداسازی چرخ جلو در صورت نیاز دشوار است.
• در صورت حرکت در مسیرهای شیب‎‎‎‎‎دار، اگر وزن خود را به درستی بر روی دوچرخه تنظیم نکرده باشید، امکان لیزخوردن چرخ جلو وجود دارد.
• در این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎ها به دلیل قرار گرفتن محل موتور، انرژی محرکه اضافی به جای هل دادن شما، از سمت جلو نیروی محرکه تولید کرده و ممکن است حس ناخوشایندی در حین حرکت داشته باشد.

2.دوچرخه‎‎‎‎‏ برقی با موتور‎عقب

همان طور که از نام این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها نیز پیدا است، موتور آن‎‎‎‎‎‎ها در قسمت عقب و اغلب برروی چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎پشتی قرارگرفته است. قیمت این دسته از دوچرخه‎‎‏‎‎ها عمدتاً با دوچرخه‎‎‎‌های موتور‎جلو برابر و یا نزدیک به آن‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها است.

مزایای دوچرخه برقی با موتور عقب

• اعمال نیروی کمکی از سمت عقب احساس حرکت طبیعی‎‎‎‎‎تری نسبت به دوچرخه‎‎‎‎‎‎های موتور جلو دارد.
• این دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها نسبت به دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎برقی موتور‎ میانی، زنجیر‎چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها را کمتر درگیر کرده و احتمال گره‎‎‎‎‎‎‎خوردن آن‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها را کاهش می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎دهند.
• سفارشی‎‎‎‎‎‎‎سازی چرخ دنده‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ الکتریکی آسان‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎تر است.

معایب دوچرخه برقی با موتور عقب

• در این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎ها، شما نیازمند یک چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎عقب مخصوص و ویژه خواهید داشت. به عبارت دیگر تعویض‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎عقب با یک چرخ معمولی امکان‎‎‎‎‎‎‎‎پذیر نخواهد‎‎‎‎‎‎‎‎‎بود.
• امکان جداسازی چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎عقب در صورت نیاز دشوار است.
• توزیع و تعادل وزن بر‎روی این دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها ممکن است دردسرساز باشد. به ویژه در شرایطی که باتری دوچرخه هم در قسمت پشتی آن قرار‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎گرفته‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎باشد، این مسئله بیشتر نمایان خواهد شد. چرا که قرارگیری موتور، باتری دوچرخه و همچنین قسمت اصلی وزن دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎سوار در نیمه‎‎‎‎‎‎‎پشتی دوچرخه باعث بر‎هم‎‎‎‎‎‎ زدن تعادل آن خواهد‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شد.

3.دوچرخه برقی با موتور‎میانی

نوع سوم دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎های برقی از لحاظ قرارگیری محل موتور، به این دسته از وسیله‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎نقلیه تعلق دارد. دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های برقی با موتورمیانی نسبت به دو دسته دیگر از مزایایی نظیر ایجاد تعادل بهتر و احساس طبیعی تر بودن در حین حرکت بهره می برند. با این حال این مدل از دوچرخه‎‎‎‎‎‎ها هزینه بیشتری نسبت به دیگر همتایان خود دارند.

مزایای دوچرخه برقی باموتور میانی

• توزیع وزن بسیار متعادل‎‎‎‎‎تر به دلیل قرار‎گرفتن موتور در قسمت میانی و نزدیک به مرکز ثقل وسیله
• به دلیل مرکز ثقل خاص این مدل از دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎ها، استفاده از آن‎‎‎‎‎‎‎ها در شرایط آفرود و خارج از شهر نسبت به دو مدل دیگر بهتر است.
• امکان تعویض و یا سفارشی‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎سازی چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها به سادگی وجود دارد.
• جداسازی و حمل و نقل چرخ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها به صورت مجزا امکان‎‎‎‎‎‎پذیر است.

معایب دوچرخه برقی با موتور میانی

• در این دسته از دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها، تنظیمات دنده کار ساده‎ای نیست. میل لنگ ( شامل پدال و حلقه‎زنجیر‎جلو ) قابل‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎تغییر نیستند. با این وجود امکان تغییر مکان کاست ( چرخ دنده ها ) به توپی‎‎‎‎‎‎‎عقبی امکان‎‎‎‎‎‎پذیر خواهد بود.
• زنجیر‎چرخ ممکن است زودتر فرسوده شده و یا با مشکل مواجه شود.

فناوری باتری دوچرخه برقی

دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ الکترونیکی با باتری‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎هایی ساخته می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎شوند که از ترکیبات شیمیایی مختلف برای ذخیره نیرو و افزایش قدرت ارائه شده توسط موتورسوار استفاده می‎کنند. رایج‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ترین انواع عبارتند از:

اسید سرب

هیدرید فلز نیکل (NiMH)

لیتیوم یون (Li-ion)

ایا می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎توانیم با دوچرخه برقی ورزش کنیم؟

بله! برخلاف تصور برخی از مردم، دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های برقی با وجود نیروی‎‎‎‎‎حرکتی کمکی خود، همچنان یک وسیله مناسب برای ورزش‎‎‎‎‎‎‎ کردن هستند. در واقع شما می‎‎‎‎‎‎توانید سطح محرکه موتور‎دستگاه را متناسب با نیاز و وضعیت‎‎‎‎‎‎‎فعلی خود تنظیم کنید. برای مثال اگر برای سال‎‎‎‎‎‎‎ها از ورزش و دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎سواری دور بوده اید و اکنون قصد آغاز آن را دارید، استفاده از سطوح بالاتر کمکی موتور می تواند خیال شما را آسوده کند. به مرور زمان و با افزایش آمادگی بدنی، می توانید سطح کمکی را کاهش داده و بیشتر انرژی حرکت را از طریق مکانیکی و پدال ‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎زدن مهیا کنید.

 همچنین اگر در حد رایج و معمول دوچرخه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎سواری کرده و تنها از تپه ها و جاده هایی با شیب بلند بیزارید، موتور دوچرخه های برقی می تواند تنها در این شرایط به کمک شما آمده و سایر مسیر را توان رکاب زدن به شما بسپارد. در حالت کلی یک دوچرخه برقی در حالت خاموش و عادی، از لحاظ میزان انرژی مورد نیاز برای حرکت هیچ تفاوتی با دوچرخه‎‎‎‎‎های دیگر ندارد. این وسیله در شرایطی مانند آغاز ورزش پس از عدم تحرک طولانی مدت، استفاده در مسیرهای شیب دار و یا استفاده طولانی مدت در طول روز بدون احساس خستگی با نیروی کمکی الکتریکی خود به کمک شما خواهد رسید.

مزایای استفاده از دوچرخه برقی

دوچرخه برقی دارای مزیت‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎های زیادی است که علت استفاده از آن در کشورهای پیشرفته به عنوان گزینه‎‎‎‎‎ای مناسب برای عبور از بحران گرانی سوخت و آلودگی هوا نشانگر درجه اهمیت بالای آن است. از جمله ارزش‎‎‎‎‎‎‎هایی که این وسیله دارد می‎‎‎‎‎‎توان به موارد زیر اشاره نمود:

• کاهش الودگی هوا
• تعداد قطعات کم و دوستدار محیط زیست
• سوخت تقریبا رایگان
• گران شدن انرژی‎‎‎‎‎های استخراجی از سوخت‎‎‎‎‎‎‎های فسیلی در جهان بالاخص پس از مساله جنگ اوکراین
• ارائه گارانتی توسط شرکت برای محصول
• راه درمان بسیاری از بیماری‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ها
• مناسب برای افراد سالمند
• افزایش درجه سلامتی و کاهش هزینه درمان
• تبلیغ سلامتی و نهادینه کردن فرهنگ دوچرخه سواری
• سهولت برای رکاب زدن در سر بالایی